«محسن جلال‌پور» رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور در رابطه با آنچه بین روسیه و ترکیه اتفاق افتاده است، گفت: پس از اقدامی که ترکیه علیه روسیه انجام داده این کشور اقدام به تحریم ترکیه کرد و در پی آن صادرات ترکیه به روسیه متوقف شد. از آنجایی که ۳۰ درصد از صادرات این کشور به روسیه بوده و بسیاری از کالای مصرفی آن توسط ترکیه تامین می شد، حال فرصتی برای فعالان اقتصادی ایران به وجود آمده تا در روسیه حضور پررنگی داشته باشند.
وی ادامه داد: در منطقه، همواره ترکیه رقیب جدی برای سایر کشورها محسوب می‌شود. ترکیه در افغانستان، عراق و کشورهای سی.آی.اس بازار خوبی به دست آورده که آن را مدیون توانمندی فعالان اقتصادی و حمایت‌های دولت خود است و از طرف دیگر اصلی‌ترین رقیب آن یعنی ایران، دچار تحریم شده و توان حرکت جدی نداشت. حال که این کشور از سوی روسیه تحریم شده است، می‌توانیم خود را در بازار روسیه جایگزین ترکیه کنیم.
رئیس اتاق ایران در ادامه به جلسه خود با وزیر جهاد کشاورزی در زمینه بررسی راه‌های توسعه تجارت با روسیه، اشاره و تصریح کرد: در این نشست به مذاکرات اخیر رئیس جمهور ایران با رئیس جمهور روسیه اشاره شد. مهمترین موضوع در این رابطه، تعرفه و آنچه به عنوان عوارض ورودی کالا در روسیه دریافت می‌شود، است. در همین راستا، سعی کردیم با کمک سفیر ایران در روسیه نسبت به حل چالش‌های صادراتی اقدام کنیم از سوی دیگر از همه نهادهای مربوط به این حوزه، اعم از دولتی و خصوصی خواستاریم که ما را یاری دهند.
جلال‌پور حضور مداوم در بازار را که در کنار تعرفه‌ها، عوارض و مسائل مربوط به حمل و نقل کالا به عنوان مهمترین دغدغه‌های موجود در بازار روسیه مطرح است را مورد تاکید قرار داد و افزود: تجار روسی نیز از غیرقابل پیش‌بینی بودن برخی سیاست‌های اقتصادی ایران انتقاد می‌کنند و همه این موضوعات باید حل شود تا سرمایه‌گذاران برای حضور در این وادی ترغیب شده و این گونه زمینه برای داشتن بازاری مستحکم و مداوم آماده گردد.
وی همچنین از حل شدن چالش‌های پیش‌روی صادرات آبزیان به روسیه خبر داد و افزود: ۱۱ سازمان و نهاد دولتی و غیردولتی در رابطه با تسهیل تجارت و روابط اقتصادی بین ایران و روسیه فعال هستند و باید کمیته ای را برای حل مسائل موجود در این رابطه تشکیل دهند که به اعتقاد من این کمیته به ۲۰ نفر عضو نیاز دارد. هرچند پیشنهاد من این است که در ابتدا کمیته کوچک‌تری را تشکیل دهیم و کار را این گونه دنبال کنیم.
رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور از کمیسیون صادرات اتاق ایران نیز درخواست کرد که با همکاری همه مسوولان در راستای حل مشکلات قدم بردارد و از سوی دیگر اتاق مشترک نیز از ظرفیت‌های خود در همین وادی استفاده کند.
جلال‌پور هم‌افزایی بین همه بخش‌های مربوط برای استفاده از این فرصت تکرار ناپذیر را ضروری ارزیابی کرد و خواستار حرکت هماهنگ، مدون و علمی بین این بخش‌ها شد.
گفتنی است مقرر گردید ۲ هفته دیگر، نشست کمیته مذکور برگزار شده و آنچه در این مدت انجام می‌شود، مورد بررسی قرار گیرد.
همچنین قدیرقیافه نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه اعلام کرد که تا فراهم شدن زمینه‌های حضور ایران در روسیه و حل چالش‌های موجود، مسئله از سوی اتاق مشترک پیگیری می شود.
لزوم اعزام هیأت اقتصادی ایران به روسیه
در ادامه ولی الله افخمی‌راد، رئیس سازمان توسعه تجارت از مذاکرات این سازمان با وزیر صنعت، معدن و تجارت در رابطه با برنامه‌ریزی‌ها لازم به منظور حضور موثر در بازارروسیه، خبر داد و گفت: نخستین برنامه این است که هیاتی بلندپایه با حضور فعالان اقتصادی تراز اول ایران به روسیه اعزام و با فعالان اقتصادی این کشور آشنا شده و گفت‌و‌گو کنیم. در قدم دوم بحث اعزام رایزن بازرگانی به روسیه مطرح شد که این موضوع نیز باید هر چه زودتر تعیین تکلیف شود.
این مقام مسوول نیز وجود تعرفه‌های تجاری بین ایران و روسیه را از اهم مسائل برشمرد و ادامه داد: حدود چهار ماه قبل به روسیه سفر کرده و در مذاکرات خود با مسوولان، افزایش مناسبات اقتصادی با اتحادیه اوراسیا و کاهش تعرفه‌های کالاهای ایرانی مورد تاکید قرار گرفت. پس از این وزیر اقتصاد اوراسیا به ایران آمد و در نشستی که داشتیم، اعلام کردند که شاید ایران نیز بتواند در حوزه تعرفه‌ها از امکانات اتحادیه اقتصادی اوراسیا استفاده کند.
گفتنی است نتیجه این مذاکرات طی همین هفته مشخص خواهد شد.
برقراری پرواز مستقیم بین تهران و آستاراخان موضوع دیگری بود که افخمی راد به آن اشاره کرد و طبق گفته‌های وی این خط هوایی در آینده‌ای نزدیک راه‌اندازی می‌شود.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین برگزاری نمایشگاه کالاهای ایرانی در روسیه تا پایان سال جاری را از موضوعاتی دانست که در دستور کار قرار گرفته است.
در روابط بین المللی شفافیت و اعتماد بخشی اهمیت بالایی دارد
شریف معاون امور بین‌الملل اتاق ایران نیز با حضور در این نشست اصل شفافیت در نوع و میزان کالای صادراتی را یکی از مولفه‌های مهم در تجارت بین ایران و روسیه دانست و با تاکید بر لزوم اعتماد بخشی بین دو طرف گفت: حرکت بر اساس یک برنامه‌ریزی دقیق و نگاه به این موضوع که بهتر است در این وضعیت در چه زمینه‌هایی با روسیه مراوده داشته باشیم، یکی از لازمه‌های در اختیار گرفتن بازار و تقویت حضور در آن جاست.
وی ادامه داد: بخش خصوصی در این وادی باید سطح توقعات خود از دولت را تعیین کند و از سوی دیگر دولت را مجاب کند که ایران نمی‌تواند طرف اقتصادی معتبری برای سایر کشورها باشد ولی در همین حال با دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های ناگهانی از سوی دولت مواجه گردد.
آمادگی صندوق ضمانت صادرات برای کمک به فعالان اقتصادی
کمال سید علی، مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات از آمادگی بخش بانکی روسیه برای برقراری روابط مالی بین دو کشور خبر داد و گفت: روسیه برای برقراری خط اعتباری ۵ الی ۷ میلیارد دلاری بین این کشور و ایران اعلام آمادگی کرده و لازم است که طرف ایرانی هم خط اعتباری ۳۰۰ الی ۴۰۰ میلیون دلاری یکساله ری فاینانس در اختیار روسیه قرار دهد.
وی ادامه داد: در این رابطه اگر یک بانک خارجی هم بتواند در کنار بانک ایرانی حاضر به همکاری شود، شرایط بهتری برای برقراری روابط خواهیم داشت.
بر اساس اظهارات این مقام مسوول صندوق ضمانت صادرات آمادگی و شرایط مطلوبی برای تسهیل تجارت فعالان اقتصادی ایران با طرف‌های خارجی دارد.
ایجاد مرکز تجاری دائمی در روسیه
علی اصغر زبردست، رئیس اتاق همدان پیشنهاد داد: مرکز تجاری دائمی را در روسیه تاسیس کنیم و با حضور هماهنگ بخش خصوصی در این کشور، تداوم فعالیت مشترک اقتصادی بین ایران و روسیه را عملیاتی سازیم.
این فعال اقتصادی از حضور کم رنگ دولت در حل مشکلات اقتصادی بین ایران و بازارهای هدف انتقاد و تصریح کرد: باید در این رابطه کمیته‌ای تخصصی تشکیل شود که علاوه بر شناسایی چالش‌ها امکان حل آنها را فراهم کند. از طرف دیگر داشتن کمیته‌ای در اتاق ایران برای رسیدگی به آنچه در بازار روسیه لازم داریم نیز اقدام موثری خواهد بود.
تجارت و سرمایه گذاری مشترک به استراتژی نیاز دارد
قدیرقیافه، نائب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه، از نبود نگاه درازمدت در بازارهای صادراتی انتقاد و تشریح کرد: نبود انسجام و وحدت رویه در فعالیت های بین المللی از یک طرف و نداشتن استراتژی مشخص و حرکت بر اساس نوع بازار از مهم ترین نقایص اقتصاد ایران در روابط بین المللی به شمار می رود.
این فعال اقتصادی با اشاره به عدم شناخت تجار روسیه از بازار ایران، گفت: قیمت گذاری در گمرک روسیه به هنگام ترخیص کالا از چالش های جدی تجار ایرانی است. متاسفانه ارزش گذاری صادراتی ایران بالاتراز قیمت واقعی کالاست. اگر این مسئله حل شود، موضوع تعرفه ها هم برطرف خواهد شد.
گسترش مناسبات اقتصادی ایران و روسیه به مدیریت قدرتمند نیاز دارد
کاوه زرگران، دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران از مناسب بودن بازار روسیه برای سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی و محصولات کشاورزی سخن گفت و تشریح کرد: این بازار حدود ۴۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ میلادی در حوزه کشاورزی، واردات داشته است. به همین دلیل پیشنهاد دادیم که کمیته‌ای تخصصی برای بررسی این بازار و برنامه‌ریزی برای حضور قوی و مداوم در روسیه تشکیل شود. در همین رابطه مسولان ذی‌ربط اقداماتی را آغاز کردند ولی متاسفانه همچنان زمینه برای حضور فعالان اقتصادی در این بازار فراهم نشده است.
وی اظهار امیدواری کرد که از سال آینده میلادی فعالان اقتصادی بتوانند به بازار روسیه وارد شوند.
این فعال اقتصادی انتقال پول را سدی بر سر راه تجارت ایران دانست و افزود: خوشبختانه این مسئله با وجود سختی‌هایی که برای بخش خصوصی ایجاد کرده ولی فعالان اقتصادی به هر نحو آن را پشت سر گذاشته و می‌گذارند.
زرگران مدیریت قوی‌تر حرکت برای حضور در بازار روسیه با توجه به فرصت ایجاد شده را الزامی دانست و خاطرنشان کرد: بخش خصوصی آمادگی دارد که در قالب هیات اقتصادی برای عقد قراردادهای جدید به روسیه سفر کند و خوشبختانه کشاورزان ایرانی هم در سال جاری وظایف خود را به خوبی انجام داده و در این بخش آمادگی صادرات وجود دارد.
دبیر کل کانون انجمن‌های صنایع غذایی از حمایت دولت‌ها از تجار خود برای کاهش بهای تمام شده محصولات و امکان رقابت‌پذیری بیشتر آنها سخن گفت و تصریح کرد: دولت ایران امروز به هر دلیلی توان حمایت مالی از صادرکنندگان خود را در قالب مشوق‌های صادراتی و دیگر زمینه‌ها ندارد. هرچند باید این حمایت‌ها از طریق دیگری دنبال شود.
در مناسبات اقتصادی باید نگاه بلندمدت داشته باشیم
احمد صادقیان، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق ایران سرمایه‌گذاری مشترک و داشتن نگاه بلند مدت در حوزه روابط بین‌الملل را مهم و ضروری ارزیابی کرد و تشریح کرد:متاسفانه یکی از اصلی‌ترین موانع حضور پررنگ ایران در بازار روسیه، بالا بودن بهای تمام شده محصولات ایرانی است. تورم، نامناسب بودن بهره‌وری، بالا بودن قیمت بیمه، حمل ونقل و غیره شرایط را برای صادرات سخت کرده است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در صادرات باید بازار خود را به خوبی بشناسیم و سعی کنیم محصولات خود را ویژه همان بازار و متناسب با خواسته‌های آنها تهیه کنیم. تاسیس شرکت‌های حرفه‌ای صادرات و برندسازی در صنایع به ویژه در بخش صنایع غذایی از دیگر لازمه‌های حضور جدی در صادرات است.
روسیه در تجارت منتظر ایران نمی ماند
محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران عزم جدی برای گسترش روابط از سوی هر دو طرف را ضروری دانست و تشریح کرد: روسیه منتظر نمی ماند واگر فرصتی برای تامین نیازهای خود در سایر کشورها پیدا کند به طور حتم وارد عمل می‌شود. در شرایط کنونی اقتصاد ایران تنها راه حل موجود، صادرات است. امروز بازار روسیه فرصت خوبی برای ایران تلقی می‌شود و اگر اهتمام ویژه در این رابطه نداشته باشیم قادر به جبران نخواهیم شد.
فعالان اقتصادی برای تجارت با روسیه با پنج چالش روبرو هستند
اسدالله عسگراولادی رئیس اتاق مشترک ایران در روسیه به پنج مشکل ساختاری در بازار روسیه اشاره و یادآور شد: اگر این پنج مشکل برطرف شود همه کارهای انجام شده در این وادی بی‌نتیجه باقی می‌ماند. اولین مسئله تعرفه است و طبق گفته روس‌ها چون ایران جزء سازمان جهانی تجارت نیست، بنابراین امکان کم کردن این تعرفه وجود ندارد. در حال حاضر تعرفه ایران با روسیه بین ۵ تا ۱۵ درصد ولی تعرفه روسیه با سایر کشورهای همسایه صفر درصد است.
بانک و برقراری روابط مالی بین ایران و روسیه چالش دیگری است که از سوی این فعال اقتصادی اشاره شد.
رئیس کمیسیون صادرات اتاق ایران، تعیین اعتبار برای طرف تجاری در ایران را از روش‌های جاری در سطح بین‌المللی برشمرد و ادامه داد: حمل و نقل در بخش صادرات بسیار ضعیف است. از سوی دیگر مدت زمان صدور روادید تجاری در مناسبات ایران و روسیه رضایت بخش نیست. در حالی که این میزان زمان در صدور روادید گردشگری بسیار اندک است.
امضای چندین پروتکل بهداشتی بین ایران و روسیه
مهرفر، قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی فراز و نشیب بین ایران و روسیه برای امضای پروتکل‌هایی در زمینه بهداشتی را مورد اشاره قرار داد و گفت: توانستیم در این رابطه با سرعت خوبی جلو برویم و در حال حاضر زمینه برای صادرات لبنیات، میگو و مرغ از ایران به روسیه آماده شده است.
وی ادامه داد: تعرفه‌های بین ایران و روسیه با سایر کشورها از جمله ترکیه در سفر اخیر رئیس جمهور روسیه به ایران مورد توجه قرار گرفت و مقرر گردید در این رابطه بازنگری‌هایی از سوی روسیه انجام شود.
این مقام مسوول از آمادگی بالغ بر ۵۰۰ غرفه در Food Sity در روسیه برای شرکت‌های ایرانی خبر داد و گفت: این شهر در زمینه عرضه میوه و تره بار فعال است.