با بررسی اقلام صادراتی ایران در نیمه نخست سال جاری (بدون احتساب نفت خام و میعانات گازی)، مشاهده میشود در بین گروههای کالایی مختلف، بیشترین میزان صادرات ایران مربوط به «محصولات معدنی» بوده است؛ بهطوریکه این گروه کالایی سهمی معادل ۰۴/ ۳۰ درصد از ارزش کل صادرات کشور را از آن خود کرده است. پس از آن گروههای کالایی «محصولات صنایع شیمیایی یا صنایع وابسته به آن» با سهمی ۱۶/ ۱۹ درصدی، «مواد پلاستیکی و کائوچو و اشیای ساخته شده از این مواد» با سهمی ۲۵/ ۱۴ درصدی، فلزات معمولی و مصنوعات آنها» با سهمی ۷۷/ ۱۰ درصدی و «محصولات نباتی» نیز با سهمی ۷۵/ ۷ درصدی از ارزش کل صادرات کشور را میتوان جزو عمده گروههای کالایی صادراتی کشور طی نیمه نخست سال جاری عنوان کرد.
براساس آمارهای گمرک از صادرات ایران در ۲۰ گروه کالایی، بیشترین سهم از صادرات ایران (بدون احتساب نفت خام و میعانات گازی) را محصولات معدنی از آن خود کرده است. صادرات این محصولات طی نیمه نخست سال جاری، درحالی افت وزنی حدود ۱۵ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته را تجربه کرده که به لحاظ ارزشی ۵/ ۲ درصد رشد را رقم زده است. در بین این گروه کالایی، «سوختهای معدنی، روغنهای معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آنها، مواد قیری و مومهای معدنی» بیشترین سهم را به لحاظ ارزشی داشتهاند. بهطوریکه سهم این اقلام از ارزش کل صادرات کشور، حدود ۵/ ۲۴ درصد ثبت شده است. به غیر از این اقلام، سایر محصولات معدنی هم به لحاظ وزنی و هم به لحاظ ارزشی افت صادرات را تجربه کردهاند که این موضوع را میتوان ناشی از افت جهانی قیمت محصولات معدنی دانست.
پس از «محصولات معدنی»، گروه کالایی «محصولات صنایع شیمیایی یا صنایع وابسته به آن» را میتوان جزو عمده گروه کالای صادراتی ایران محسوب کرد. صادرات این محصولات طی نیمه نخست سال جاری، با اینکه به لحاظ وزنی رشد ۱۴ درصدی را نسبت به دوره مشابه سال گذشته داشته، اما افت ارزشی حدود ۹ درصدی را رقم زده است. در بین این محصولات، بیشترین سهم ارزشی مختص «محصولات شیمیایی آلی» بوده است. سهم محصولات شیمیایی آلی از ارزش کل صادرات کشور طی این دوره، ۳۰/ ۱۱ درصد بوده است.
«مواد پلاستیکی و کائوچو و اشیا ساخته شده از این مواد» را میتوان سومین گروه کالایی به تفکیک فصل تعرفه به لحاظ ارزش صادرات کشور دانست. در این بین «مواد پلاستیکی و اشیای ساخته شده از این مواد» بیشترین سهم را داشته است. این اقلام، سهمی ۹۶/ ۱۳ درصدی از ارزش کل صادرات کشور را به خود اختصاص دادهاند.
«فلزات معمولی و مصنوعات آنها» را چهارمین گروه کالایی میتوان محسوب کرد که بیشترین سهم از ارزش صادرات کشور را داشتهاند. صادرات این گروه از محصولات، با رشد وزنی حدود ۱۳ درصدی، افت ارزشی حدود ۵/ ۱۹ درصدی را تجربه کردهاند. در بین این گروه از محصولات، «چدن، آهن و فولاد» بیشترین سهم را داشته بهطوریکه طی نیمه نخست سال جاری، سهمی ۲۲/ ۷ درصدی از ارزش کل صادرات را رقم زدهاند.
پس از آن، «محصولات نباتی» با اختصاص سهم ۷۵/ ۷ درصدی از ارزش کل صادرات را میتوان پنجمین گروه کالایی عمده صادراتی کشور در نظر گرفت. این نوع از محصولات، به لحاظ وزنی افت ۱۳ درصدی و به لحاظ ارزشی رشد ۹ درصدی را تجربه کردهاند. در بین این محصولات، «میوههای خوراکی، پوست مرکبات یا پوست خربزه» بیشترین سهم ارزشی را داشتهاند.
گروه کالایی «حیوانات زنده و محصولات حیوانی» با اختصاص سهم ۱۴/ ۴ درصدی از ارزش کل صادرات کشور طی دوره مورد بررسی، به لحاظ وزنی رشد ۷۲ درصدی و به لحاظ ارزشی رشد ۴۲ درصدی را برای صادرات کشور رقم زده است.
«چربیها و روغنهای حیوانی یا نباتی، فرآوردههای حاصل از تفکیک آنها، چربیهای خوراکی آماده و مومهای حیوانی یا نباتی» نیز از دیگر گروههای اقلام صادراتی کشور طی نیمه نخست سال جاری بوده که تنها سهمی ۱۵/ ۰ درصدی از ارزش کل صادرات کشور را از آن خود کرده است. «محصولات صنایع غذایی، نوشابهها، آبگونههای الکلی و سرکهها، توتون و تنباکو و بدل ساخته آنها» نیز سهمی ۹۵/ ۳ درصد از ارزش کل صادرات کشور را داشته است. در بین اقلام این گروه کالایی، «فرآوردهها از سبزیجات، میوهها یا سایر اجزای نباتات» بیشترین سهم ارزشی را داشته است.
علاوه بر این، «پوست، چرم و اشیای ساخته شده از آنها همچنین اشیای ساخته شده از روده» دیگر گروه کالایی صادرات کشور طی دوره مورد بررسی بوده که سهمی ۳۶/ ۰ درصدی از ارزش کل صادرات کشور را داشته است.
در بین ۲۰ گروه کالایی صادراتی مورد بررسی، «چوب و اشیای چوبی، زغال چوب و اشیای چوب پنبهای، مصنوعات حصیربافی یا سبد بافی» نیز سهم ارزشی ۰۷/ ۰ درصدی، «خمیر چوب یا سایر مواد الیاف سلولوزی، آخال و خرده ریز کاغذ و مقوا و اشیای ساخته شده از آنها» سهمی ۱۶/ ۰ درصدی، «کفش، کلاه، چتر بارانی، چتر آفتابی، عصا، عصای صندلی شو، شلاق و تازیانه، تعلیمی و اجزای آنها، پر آماده و اشیا ساخته شده از پر با گلهای مصنوعی و اشیا از موی انسان» سهمی ۲۷/ ۰ درصدی از ارزش کل صادرات کشور داشتهاند.
همچنین صادرات از گروه کالایی «مواد نساجی و مصنوعات از این مواد»، نیز سهمی ۴۹/ ۲ درصدی از ارزش کل صادرات کشور را از آن خود کرده است. صادرات این محصولات نسبت به نیمه نخست سال ۹۳، افتی ۱۵ درصدی را به لحاظ وزنی و افتی ۱۱ درصدی را به لحاظ ارزشی رقم زدهاند. در بین اقلام کالایی این گروه محصولات، بیشترین سهم ارزشی به «فرش و سایر کفپوشها از مواد نسجی» اختصاص داشته است. صادرات فرش و سایر کف پوشها از مواد نسجی، سهمی ۶/ ۱ درصدی از ارزش کل صادرات کشور را داشتهاند.
از سوی دیگر، در این لیست گروههای کالایی، «مصنوعات از سنگ، گچ، سیمان، پنبه نسوز، میکا یا از مواد همانند، محصولات سرامیک، شیشه و مصنوعات آنها» نیز سهمی ۹۴/ ۲ درصدی از ارزش کل صادرات کشور را داشته که از این بین ۷۹/ ۱ درصد آن به صادرات «محصولات سرامیکی» اختصاص داشته است.
گروههای کالایی دیگری که در این لیست دیده میشود، «مروارید طبیعی یا پرورده، سنگها و فلزات گرانبها، فلزات دارای روکش یا پوشش از فلزات گرانبها، زیورآلات بدلی و سکه» سهمی ۰۵/ ۰ درصدی، «آلات و دستگاههای اپتیک، عکاسی، سینماتوگرافی، سنجش، کنترل، دقتسنجی، آلات و دستگاههای طبی جراحی، اشیای صنعت ساعتسازی، آلات موسیقی» سهمی ۰۴/ ۰ درصدی، «کالاها و مصنوعات گوناگون» از جمله مبلها، اسباببازی و چراغ و وسایل روشنایی، سهمی ۱۲/ ۰ درصدی و «اشیای هنری و کلکسیون یا عتیقه» سهمی ۳۲/ ۰ درصدی از ارزش کل صادرات کشور را از آن خود کردهاند. دیگر گروههای کالایی صادراتی در مدت مورد بررسی نیز، «ماشینآلات و وسایل مکانیکی، ادوات برقی و قطعات آنها، دستگاههای ضبط و پخش صوت و تصویر تلویزیون» و «وسایل نقلیه زمینی، هوایی، آبی و تجهیزات ترابری مربوط به آنها» بوده که به ترتیب سهمهای ۲۹/ ۲ درصدی و ۶۸/ ۰ درصدی از ارزش کل صادرات کشور را داشتهاند.