Blockchain.com و مقاله ساتوشی ناکاموتو

احتمالا نام آن را در لابه‌لای اخبار و وبگردی‌ها شنیده باشید؛ «بیت کوین» یک واحد پول مجازی است که از طریق یکسری الگوریتم‌های ریاضی به‌دست می‌آید. در واقع بیت‌کوین یک نوآوری اینترنتی با کارکردهای مشابه «پول بی‌پشتوانه» یا پول حکومتی است. ابداعی بودن بیت‌کوین به این معنا است که خالقان آن توانسته‌اند آن را طی مدت کوتاهی از یک ایده به یک واقعیت اثرگذار بر دنیای اقتصاد و مراکز سیاست‌پژوهی مبدل کنند. این پدیده اولین‌بار اوایل فوریه سال ۲۰۰۹ در پی مقاله‌ یک برنامه‌نویس ژاپنی به نام ساتوشی‌ناکاموتو(Satoshi Nakamoto) – که البته گفته می‌شود نام اصلی او نیست- به دنیا معرفی شد. این برنامه‌نویس مرموز که تاکنون هیچ‌گونه اطلاعات شخصی از خود در دسترس قرار نداده، در وب‌سایت P2P Foundation برای اولین‌بار از پول دیجیتال حرف زد و نوشت: «من یک سیستم پرداخت الکترونیکی متن‌باز (Open Source) ایجاد کرده‌ام که بیت‌کوین نامیده می‌شود، با سیستم کنترل‌کننده‌ای غیرمتمرکز، بدون سرور مرکزی یا تکیه بر نهادهای‌ اعتباری.»

او ادعا کرده بود که مردی ۳۶ ساله اهل کشور ژاپن است و اعلام کرده بود که بیش‌از یک سال وقت صرف نرم‌افزاری به نام بیت‌کوین کرده و انگیزه خود را از این کار،خشم زیاد از وضعیت فاجعه‌بار اقتصادی برشمرد. وی افزود که می‌خواسته واحد پولی جدیدی اختراع کند که تحت تاثیر سیاست‌های غیر‌قابل پیش‌بینی مالی، دزدی‌های بانکداران و سیاست نباشد. تقریبا با اطمینان می‌توان گفت که این اسم یک اسم مستعار است و خیلی‌ها معتقدند که «ناکاموتو» فقط یک نفر نیست. او واحد جدیدی برای پول خلق کرد و آن ‌را بیت‌کوین نامید که ترکیبی از کلمات بیت(bit) به معنای واحد اطلاعات کامپیوتری و کوین (coin) به معنی سکه است. البته پول اختراع شده توسط او هیچ شباهتی به سکه یا اسکناس نداشت، هیچ اثری از کاغذ، مس، نقره یا طلا در ساخت این پول عجیب نبود، فقط ۳۱ هزار خط برنامه و یک اعلامیه اینترنتی. البته بیت‌کوین، اولین نمونه تلاش برای ایجاد یک واحد پولی دیجیتال نیست. قبلا هم تلاش‌های دیگری در این زمینه صورت گرفته است که از آن جمله می‌توان واحد پولی منسوخ شده eCash، واحد پولی مورد استفاده در برنامه سکندلایف با نام Linden dollars و اخیرا هم Facebook Credits که کاربران فیس‌بوک از آن برای خرید کالا و خدمات در محیط فیس‌بوک استفاده می‌کنند، را نام برد.

بیت‌کوین چگونه کار می‌کند؟

کامپیوتر توزیع شده اصطلاحی متفاوت از شبکه‌های کامپیوتری است. به این معنی که تمام کامپیوترها همانند یک شبکه از طریق خطوط انتقال به یک کامپیوتر مرکزی متصل هستند. در این نوع همبندی اگر قرار است یک مساله یا یک پردازش سنگین انجام شود، کامپیوتر مرکزی، داده‌های خام را به چندین بخش تقسیم کرده و سپس هر بخش را به یک کامپیوتر ارسال می‌کند. کامپیوترها بعد از اینکه داده‌های مورد نظر را پردازش کردند، نتیجه را به کامپیوتر مرکزی ارسال کرده و سپس آن کامپیوتر تمام اطلاعات دریافت شده را به یکدیگر متصل می‌کند و نتیجه را نمایش می‌دهد. رمزنگاری و امنیت، میزان پول در جریان، نرخ انتشار پول جدید، مبادلات انجام شده و همه پردازش‌های این سیستم مالی از طریق شبکه توزیع شده‌ای سرچشمه می‌گیرد که سخت‌افزار آن‌ را کاربران این شبکه در اختیار این سیستم قرار می‌دهند.

البته از لحاظ فنی و کارکردی این عبارت صحیح است که بیت کوین نوعی پول دیجیتال بر پایه شبکه همتا به همتا، امضای دیجیتال و اثبات دانایی صفر است و به کاربران امکان می‌دهد که بدون هیچ واسطه‌ای انتقال پول غیرقابل بازگشت انجام دهند. قبل از ابداع بیت کوین، سیستم‌های مالی آنلاین برای امنیت به یک سیستم کنترل‌کننده مرکزی احتیاج داشتند. ساتوشی ناکاموتو با ابداع یک شیوه اثبات کار در شبکه همتا به همتا، راهی جایگزین پیشنهاد کرد. در واقع چیزی که بیت کوین را از نمونه‌های قبلی آن متمایز می‌کند ساختار همتا-به-همتا یا نظیر-به-نظیر آن است. این به این معنی است که هیچ سرور مرکزی در این شبکه وجود ندارد و تمام بار پردازشی به عهده کاربران است. به این ترتیب هیچ موسسه یا متولی مرکزی در کار نیست که ورشکست شود یا از طرف پلیس تعطیل شود، اما از طرف دیگر انتقال پول از یک نقطه به نقطه دیگر در تمام شبکه اطلاع‌رسانی شده و تمام نقاط از آن آگاه خواهند شد. هر کاربر متصل به شبکه بیت‌کوین، یک گره (node) محسوب می‌شود. در شبکه بیت‌کوین هر گره با چند گره دیگر در ارتباط است. برای انتقال وجه، گره فرستنده بیت‌کوین یک درخواست انتقال وجه تولید می‌کند و با کلید شخصی خود آن را امضا می‌کند؛ سپس این درخواست را برای تمام گره‌هایی که به آنها متصل است می‌فرستد.

این گره‌ها نیز درصورت دریافت این درخواست آن را برای تمام گره‌های مرتبط خود می‌فرستند. در واقع گره‌های شبکه هر معامله را در شبکه اعلام می‌کنند که پس از تایید در یک سیستم اثبات کار، در یک تاریخچه عمومی به نام زنجیره بلوکی ذخیره می‌شود. گره‌های مولد بلوک یا به عبارت دیگر کامپیوترهای استخراج‌کننده که Miner نامیده می‌شوند، در صورت دریافت یک درخواست انتقال، آن را وارد بلوکی که در حال ساخت آن هستند می‌کنند. ساخت بلوک کاری زمانبر و مبتنی بر شانس است. سختی ساخت بلوک متغیر است و تقریبا هر دو هفته یک بار به نسبت سرعت تولید بلوک در دو هفته اخیر طوری تغییر می‌کند که هر بلوک به‌طور متوسط ۱۰ دقیقه زمان برای ساخت لازم داشته باشد. در صورتی که یک گره مولد بلوک موفق به تولید یک بلوک شود، آن را به تمام گره‌هایی که با آنها در ارتباط است می‌فرستد. این گره‌ها درستی بلوک را بررسی می‌کنند و در صورت صحت بلوک و تمام درخواست‌های مربوط، آن را برای تمام گره‌های مرتبط خود می‌فرستند. با این روش هر بلوک معتبر، به سرعت در شبکه پخش می‌شود. مولدهای دیگر، در صورت دریافت یک بلوک معتبر، کار روی درخواست‌های انتقالی که داخل این بلوک است را رها می‌کنند و شروع به تلاش برای تولید بلوک بعدی می‌کنند.

به همین دلیل درخواستی که داخل یک بلوک ثبت می‌شود، در واقع توسط اکثریت شبکه تایید شده است. مولدی که موفق به تولید یک بلوک می‌شود، یک درخواست انتقال ویژه به آن اضافه می‌کند که هیچ فرستنده‌ای ندارد و ۱۲/ ۵ بیت‌کوین به آدرس خودش واریز می‌کند. این ۱۲/ ۵ بیت‌کوین به‌عنوان پاداش مولد محسوب می‌شود و با اینکه هیچ فرستنده‌ای ندارد، توسط بقیه گره‌ها یک انتقال وجه درست محسوب می‌شود. البته این جایزه در ابتدا ۵۰‌بیت‌کوین بود. این جایزه هر چهار سال نصف می‌شود، بدین صورت که این جایزه بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲، تعداد ۵۰ بیت کوین برای هر بلوک بود، بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ به ۲۵ بیت کوین و از ابتدای ۲۰۱۶ به۱۲/ ۵ بیت کوین رسیده است. به همین صورت هر چهار سال نصف می‌شود. با یک محاسبه ریاضی می‌توان متوجه شد که حداکثر ۲۱٬۰۰۰٬۰۰۰ بیت کوین قابل ایجاد خواهند بود. تا نیمه سال ۲۰۱۴ میلادی تعداد حدودا ۱۳٬۰۰۰٬۰۰۰ بیت کوین در گردش است.

بهترین ارز جهانی در ۲۰۱۵

به‌رغم اینکه دلار در سال ۲۰۱۵ با رشدی ۳/ ۸ درصدی، یکی از موفق‌ترین سال‌های خود را سپری کرد اما بهترین عملکرد از آن دلار نبود، چراکه بیت کوین با ۳۵ درصد سود، با فاصله، در رتبه اول قرار گرفت.  نمودار بالا روند تغییرات قیمت هر بیت کوین را از ابتدای ایجاد آن در ژوئن ۲۰۰۹ تا اوت ۲۰۱۶ نشان می‌دهد. همان طور که می‌بینیم در چندسال گذشته ارزش بیت‌کوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار به صدها دلار افزایش یافته است به‌طوری که هم اکنون ارزش هر بیت کوین ۵۸۰‌دلار است. موضوع قابل توجه این است که اگر به روند قیمتی بیت‌کوین نگاه کنید متوجه می‌شوید که اعتماد به بیت‌کوین زمانی افزایش پیدا می‌کند که اعتماد عمومی نسبت به پول‌های رایج جهان کم می‌شود و اقتصادی که ما به‌طور معمول می‌شناسیم در حالت سقوط قرار می‌گیرد. یکی از جدیدترین مثال‌های این پدیده، بهار ٢٠١٣ بود که بانک مرکزی قبرس برای خارج‌کردن خودش از بدهکاری، مبلغ یک میلیون دلار از حساب‌های مردم عادی برداشت کرد و این امر باعث شد تا تعداد زیادی از مردم قبرس به خرید بیت‌کوین بپردازند.

بیت کوین چگونه تولید می‌شود؟

روش تولید بیت کوین، پردازش است که اصطلاحا به آن mining یا استخراج گفته می‌شود. همان طور که قبلا گفته شد، هیچ کامپیوتر مرکزی در این شبکه وجود ندارد و تمام بار محاسباتی بیت‌کوین به عهده کاربران آن است. به این طریق که داده‌هایی که نیاز به پردازش دارند، در یک قالب و اندازه خاص به نام بلوک بسته‌بندی می‌شوند. در ازای پردازش بلوک‌ها، مبلغی بیت‌کوین به سیستم وارد می‌شود. روند کار به این صورت است که یک بلوک به دو یا چند گروه مختلف برای پردازش سپرده می‌شود و هر کدام از افراد یا گروه‌ها که بتوانند سریع‌تر کل بلوک را پردازش کنند، جایزه را به‌دست می‌آورند. در داخل آن گروه نیز هر کامپیوتر به ازای پردازشی که انجام می‌دهد، پاداش بیشتری هم می‌گیرد. به‌طور ساده می‌توان گفت که هر کامپیوتری که قدرت پردازشی بیشتری داشته باشد، می‌تواند پردازش بیشتری انجام دهد و بیت‌کوین بیشتری نیز به‌دست آورد. تمام این مراحل توسط الگوریتم هوشمند سیستم بیت‌کوین انجام می‌شود. البته سایت‌های زیادی هستند که سرویس‌هایی به این شکل راه‌اندازی کرده‌اند که هر کدام از آنها هم به طریقی این بلوک‌ها را پردازش می‌کنند. گروهی از این سایت‌ها فقط و فقط از قدرت کارت گرافیک برای پردازش استفاده می‌کنند و بعضی‌ها هم از پردازنده. در این سیستم قدرت هر کامپیوتر را با مقیاسی به نام هش نشان می‌دهند، هر چقدر این عدد بالاتر باشد، نشان‌دهنده قدرت پردازشی بیشتر است.