آمار تجارت خارجی ایران در چهارماه منتهی به تیرماه حاکی از آن است که بیش از ۶۸ درصد محصولات غیرنفتی به چین و چهار کشور عراق، امارات‌متحده عربی، افغانستان و ترکیه صادر شده است. بنابر گزارش گمرک، در این مدت از ۳۳ میلیون و ۷۶۱ هزار تن کالای صادراتی ایران، ۱۸ میلیون و ۹۱۹ هزار تن آن به این ۵ کشور صادر شده است. چین به‌عنوان نخستین مقصد صادراتی ایران بیش از ۲۷ درصد از ارزش دلاری صادرات و عراق با سهم ۸۷/۱۶ درصدی در رتبه دوم قرار دارد.
گزارش چهار ماهه گمرک از تجارت خارجی منتشر شد
تمرکز صادرات بر چین و عراق
بیش از ۶۸درصد از صادرات ایران به چین و ۴کشور همسایه است
هما کبیری: آمار چهارماه تجارت خارجی ایران حاکی از آن است که ارزش مبادلات تجاری ایران در این مدت در مقایسه با مدت مشابه سال قبل با افزایش ۷میلیارد و ۴۶۱میلیون دلاری از رقم ۲۶میلیارد و ۲۹۱میلیون دلار به ۳۳میلیارد و ۷۵۲میلیون دلار رسیده است.
این در حالی است که در این مدت چین و چهار کشور همسایه شامل عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و ترکیه سهم ۵۶/۶۸درصدی ارزش دلاری صادرات ایران را به خود اختصاص داده‌اند. به بیان دیگر، نزدیک به ۷۳درصد از کالاهای غیرنفتی ایران از نظر وزنی به این پنج کشور صادر می‌شود. از ۳۳میلیون و ۷۶۱هزار تن کالای صادراتی ایران در چهار ماه نخست سال جاری، ۱۸میلیون و ۹۱۹هزار تن آن به این پنج کشور صادر شده است. بر اساس این آمار، صادرات ۳۳میلیون و ۷۶۱هزار تن کالای غیرنفتی به ارزش ۱۶میلیارد و ۹۷میلیون دلاری در مقابل واردات ۱۳میلیون و ۱۹۲هزار تن کالا به ارزش ۱۷میلیارد و ۶۵۵میلیون دلار حاکی از آن است که رقابت تنگاتنگ صادرات و واردات ادامه دارد و واردات با اختلاف یک میلیارد و ۵۵۸میلیون دلاری همچنان پیشتاز است.
ادامه رشد صادرات
در حالی که کمتر از دو هفته تا پایان مردادماه و زمان انتشار آمار پنج‌ماهه باقی مانده، گمرک بالاخره آمار چهارماه نخست سال جاری را ارائه داد. بر اساس آمار مقدماتی دوماهه دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات اداره کل گمرک، در تیرماه ۸میلیون و ۲۴۳هزار تن محصولات غیرنفتی صادر شده که نسبت به تیرماه سال ۹۲ با افزایش ۲۴/۱۳درصدی همراه بوده است. اقلام عمده صادرات در مدت مورد بررسی، شامل پروپان مایع‌شده به ارزش ۶۸۷میلیون دلار و سهم ارزشی ۲۹/۶درصد، متانول به ارزش ۵۷۹میلیون دلار و سهم ارزشی ۳۱/۵درصد، بوتان مایع‌شده به ارزش ۵۳۵میلیون دلار و سهم ارزشی ۹/۴درصد بوده است. بر این اساس، در چهار ماه نخست سال جاری ۷میلیون و ۷۴۹هزار تن میعانات گازی به ارزش ۵میلیارد و ۱۷۹میلیون دلار صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی با رشد ۳۳/۱۲۷درصد و از نظر ارزش دلاری با رشد ۷۵/۷۱درصدی همراه بوده است.
همچنین صادرات محصولات پتروشیمی در این مدت ۵میلیون و ۵۳۲هزار تن به ارزش ۴میلیارد و ۳۸۳میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد ۳۴/۱۲درصدی از نظر وزن و ۶۲/۲۳درصدی از نظر ارزش دلاری همراه بوده است. صادرات سایر کالاها شامل کالاهای صنعتی، کشاورزی، معدنی، فرش و صنایع دستی در این مدت ۲۰میلیون و ۴۸۰هزار تن به ارزش ۶میلیارد و ۵۳۵میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی رشد ۶۵/۴درصدی را تجربه کرده اما از نظر ارزش دلاری ۸۶/۲درصد کاهش یافته است. این در حالی است که در تیرماه میزان صادرات میعانات گازی یک میلیون و ۹۶۵هزار تن و صادرات محصولات پتروشیمی یک میلیون و ۷۰۸هزار تن بوده است. عمده‌ترین دلیل افزایش صادرات این دو کالا نسبت به سال گذشته، برطرف شدن تحریم‌های این حوزه بوده است. کشورهای چین، عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و ترکیه عمده مقاصد صادرات کالاهای ایرانی در چهار ماه ابتدایی سال جاری بودند. در طی چهار ماه نخست سال جاری، ۹میلیون و ۶۹۶هزار تن کالا به ارزش ۳ میلیارد و ۱۲میلیون دلار به کشور چین، ۵میلیون و ۳۳۴هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۸۴۲میلیون دلار به کشور عراق، ۲میلیون و ۸۱هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۲۳۵میلیون دلار به امارات متحده عربی، ۹۵۶هزار تن محصول غیرنفتی به ارزش ۷۱۶میلیون دلار به کشور افغانستان و ۸۵۲هزار تن کالا به ارزش ۶۸۱ میلیون دلار به کشور ترکیه صادر شده است.
به این ترتیب در این مدت صادرات ایران به چین با کاهش ۱۸/۷درصدی از نظر وزن و رشد ۱۶/۳۲درصدی از نظر ارزش دلاری همراه بوده است. صادرات به کشور عراق هم از نظر ارزش دلاری و هم از نظر حجمی با کاهش روبه‌رو بوده به‌طوری‌که کاهش ۷۶/۱۱درصدی را از نظر وزن و کاهش ۳۴/۹درصدی را از نظر ارزش دلاری تجربه کرده است. این در حالی است که صادرات کالاهای غیرنفتی به کشور امارات متحده عربی با رشد ۰۴/۱۸درصد از نظر وزن و ۷۰/۷درصد از نظر ارزش دلاری در مدت مورد بررسی همراه بوده است.
صادرات به کشورهای افغانستان و ترکیه نیز در این مدت با رشد همراه بوده؛ به این ترتیب که صادرات به کشور افغانستان نیز از نظر وزنی رشد ۱۷/۲۶درصدی و از نظر ارزش دلاری رشد ۶۳/۲۱درصدی را در پی داشته است. صادرات به کشور ترکیه به عنوان پنجمین مقصد صادراتی کالاهای ایرانی با رشد ۷۶/۸۸درصد از نظر وزن و ۶۳/۳۱درصد از نظر ارزش دلاری همراه بوده است. متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی در این مدت ۴۲۰ دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش ۹۷/۷درصدی در ارزش دلاری داشته است.
رشد قابل توجه واردات
همچنین در چهار ماه نخست سال جاری میزان واردات به رقم ۱۳میلیون و ۱۹۲هزار تن به ارزش ۱۷میلیارد و ۶۵۵میلیون دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با رشد ۵۵/۴۲درصدی از نظر وزن و ۷۸/۳۵درصدی از نظر ارزش دلاری همراه بوده است. این در حالی است که حجم واردات در تیرماه ۳میلیون و ۴۳۷هزار تن بوده که در مقایسه با واردات ۹میلیون و ۲۵۴هزار تنی مدت مشابه سال گذشته با رشد ۵/۴۲درصدی همراه بوده است. مهم‌ترین اقلام صادراتی طی چهار ماه نخست سال جاری شامل گندم به ارزش ۸۷۸میلیون دلار و سهم ارزشی ۹۷/۴درصد، برنج به ارزش ۷۱۱میلیون دلار و سهم ارزشی ۰۳/۴درصد، وسایل نقلیه با موتور پیستونی درونسوز تناوبی جرقه‌ای- احتراقی با حجم سیلندر بیشتر از ۱۵۰۰ سانتی‌متر مکعب (که از ۳۰۰۰ سانتی‌متر مکعب بیشتر نیست) به ارزش ۶۳۳میلیون دلار و سهم ارزشی ۵۸/۳درصد، ذرت به ارزش ۴۸۶ میلیون دلار و سهم ارزشی ۷۵/۲درصد، کنجاله به ارزش ۴۴۱میلیون دلار و سهم ارزشی ۵/۲درصد بوده است. بر اساس جدول میزان واردات کالاهای اساسی، به جز قند و شکر و گندم که در تیرماه امسال در مقایسه با ماه گذشته با کاهش مواجه بوده، در مقابل واردات کالاهای دیگر از جمله ذرت با رشد ۷۹/۳۳درصدی از نظر وزن و ۹۶/۳۴درصدی از نظر ارزش دلاری همراه بود. کنجاله سویا نیز در تیرماه در مقایسه با خرداد با رشد ۸۳/۱۳۴درصدی در وزن و ۵۵/۱۴۵درصدی در ارزش دلاری همراه بوده است. برنج نیز به عنوان سومین کالای جدول کالاهای اساسی وارداتی، رشد ۲۳/۱۶۴درصدی در وزن و ۳۶/۱۵۴ درصدی در ارزش دلاری داشته است. گندم نیز با رشد
۷۴/۴۲ درصدی از نظر وزن و کاهش ۵۶/۴۲درصدی از نظر ارزش دلاری در رتبه پنجم جدول کالای اساسی قرار دارد. دارو نیز شاهد رشد ۳۰/۳درصدی در وزن و ۳۹/۲۹درصدی در ارزش دلاری بوده است. در این میان، امارات متحده عربی با سهم ارزشی ۱۲/۲۶درصد، چین با سهم ارزشی ۹۷/۲۱درصد، هند با سهم ارزشی ۹۷/۸درصد، جمهوری کره با سهم ارزشی ۸/۷درصد و ترکیه با سهم ارزشی ۶۴/۶درصد عمده کشورهای طرف معامله ایران در چهار ماه نخست سال جاری بوده‌اند. در این مدت متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۱۳۳۸دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۷۷/۴درصدی در ارزش دلاری داشته است.
منبع: دنیای اقتصاد